عنصر قانونی: در تعریف جرم کلاهبرداری، در ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری مصوب ۱۵ آذر سال ۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام به انضمام دو تبصره بدین گونه آورده شده که: بر اساس این ماده «هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکتها یا تجارتخانهها یا کارخانهها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیرواقع امیدوار کند یا از حوادث و پیشامدهای غیرواقع بترساند یا اسم یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور یا وسایل تقلبی دیگر، وجوه یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصاحساب و امثال آنها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد، کلاهبردار محسوب و علاوه بر رد مال به صاحبش، به حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم میشود.
کلاهبردار کیست؟
کلاهبردار کسی است که با فریب طعمه خود به شکار مال او می پردازد و برای فریب طعمه حیله بکار می برد به طوریکه فردی که مورد کلاهبرداری واقع شده است مال خود را با رضایت در اختیار کلاهبردار قرار می دهد. در واقع کلاهبردار با انجام مانور متقلبانه، صحنه سازی موجب اغفال گمراه کردن شاکی می گردد و بواسطه اغفال مالک می تواند مال او را در اختیار خود بگیرد اغلب مردم فکر مي كنند شخصي كه با دادن يك وعده واهي در قالب يك دروغ ساده، مال آنها را برده كلاهبردار محسوب مي شود در صورتی كه صرف گفتن يك دروغ ساده، نمي تواند مانور متقلبانه تلقي شود، از طرفی قربانی کلاهبرداری باید مالش را با رضایت و در نتیجه فریب خوردن در اختیار مجرم قرار دهدو منظور از انتفاع استفاده کردن نیست بلکه به محض بردن مال این جرم محقق می شود. آنچه جرم کلاهبرداری را از سایر جرائم جدا میکند آنست که در اکثر جرائم مال بدون رضایت یا آگاهی صاحب مال و حتی گاهی بدلیل توسل به وسائل خشونت آمیز از قربانی جرم (مالک) به مجرم منتقل می گردد در حالیکه در کلاهبرداری مالک مال فریب خورده و از روی میل و رضا مالش را خودش در اختیار کلاهبردار قرار می دهد این امر یعنی اغفال قربانی و جلب نظر او به این امر که مال خود را به دست خودش در اختیار کلاهبردار قرار دهد با انجام مانورهای متقلبانه و صحنه سازیها توسط مجرم محقق می گردد.
برای تحقق جرم کلاهبرداری وجود سه عنصر لازم و ضروری
-
-
عنصر مادی:عنصر مادی در این جرم به صورت فعل مثبت می باشد پس ترک فعل نیز حتی اگر با سونیت همراه باشد کلاهبرداری محسوب نمی شود.برای تحقق عنصری مادی این جرم نیز شرایطی لازم و ضروری می باشد: 1-تقلبی بودن وسایلی که کلاهبردار از آنها به منظور فریب غیر استفاده میکند 2-فریب خوردن قربانی با این شرط که وی از متقلبانه بودن وسایل اطلاع نداشته باشد 3-مال بردهشده متعلق به غیر باشد
